Централната банка на Русија поднесе тужба во Москва барајќи 230 милијарди долари отштета од „Еуроклеар“, што е првиот чекор откако Кремљ предупреди дека тоа ќе биде правен кошмар за ЕУ поради плановите за користење на замрзнатите руски средства за поддршка на Украина.
Европската унија сака да искористи дел од средствата на Руската централна банка во вредност од приближно 210 милијарди евра, замрзнати во Европа откако Москва ја нападна Украина во 2022 година, за да обезбеди заем за воените и цивилните потреби на Киев во 2026 и 2027 година.
Лидерите на ЕУ во петокот се согласија да ги замрзнат средствата до понатамошно известување, тврдејќи дека мора да ја поддржат Украина бидејќи, ако не го сторат тоа, Москва еден ден би можела да го нападне НАТО, тврдење што Русија го негира.
Правните експерти очекуваат Трговскиот суд во Москва брзо да пресуди против „Еуроклеар“, депозитарот со седиште во Белгија, кој ги чува повеќето средства. Судот соопшти дека на 12 декември добил барање од централната банка за 18,2 трилиони рубли - целосната вредност на замрзнатите државни средства на Русија.
Доколку централната банка победи, таа би можела да побара спроведување на средствата на Euroclear во други јурисдикции, особено оние што Русија ги смета за „пријателски настроени“.
Euroclear не одговори веднаш на барањето за коментар.
Русија постојано ја предупредуваше ЕУ дека користењето на нејзините суверени резерви претставува кражба, ја поткопува довербата во централните банки и еврото и вети силен одговор, вклучително и конфискација на средствата на европските приватни инвеститори во Русија.
„Кој рационален инвеститор би ги чувал своите хартии од вредност во Euroclear... ако разбере дека нивните имотни права не се почитуваат и дека нивниот имот може да биде конфискуван под кој било изговор“, изјави за Ројтерс Кирил Дмитриев, инвестициски претставник на рускиот претседател Владимир Путин.
Руската централна банка на 12 декември изјави дека плановите на ЕУ да ги користи нејзините средства се нелегални и дека го задржува правото да ги користи сите расположливи средства за да ги заштити своите интереси.
Имплементацијата ќе биде оспорена пред „националните судови, судските тела на странски држави и меѓународни организации, арбитражните судови и други меѓународни правни тела“, нагласи таа.
Плановите за користење руски пари наидоа на одреден отпор во Европа, а банкарите предупредуваат дека запленувањето на толку голема количина државен имот би било правно сомнително и би претставувало преседан.
Во документ од 2024 година објавен од шведската Риксбанк се вели дека таков потег би бил првпат земјите кои не се воинствени да запленат средства на воинствена земја во тековна војна за да помогнат на трета земја.
Предлозите на ЕУ се спротивни на идејата што се споменува во некои верзии на мировниот план на САД дека руските резерви би можеле да се поделат, при што дел ќе се користат за обнова на Украина, а дел за создавање инвестициски инструмент на САД и Русија.
Дмитриев ги нарече плановите на ЕУ „удар врз системот на меѓународни резерви создаден од Соединетите Американски Држави“.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
