Дводневниот самит за Украина, кој викендов, на 15 и 16 јуни, се одржува во Швајцарија, е најавен со месеци и заеднички го организираат украинските и швајцарските власти. 

Тоа е претставено како „мировен самит“, но многу е сомнително дали воопшто ќе се споменува мир, освен мировниот концепт што го претстави украинскиот претседател Володимир Зеленски уште во ноември 2022 година. 

На самитот може да се очекуваат лидери на бројни земји и организации, но тоа само по себе тешко може да биде чекор кон конструктивен мир, пред се поради фактот што еден од учесниците во оваа војна, Русија, не учествува. 

Не е дека Русија била поканета, а не е значаен ниту рускиот интерес за учество во таква рамка - Кремљ во неколку наврати изјави дека е целосно бесмислено да се учествува на мировни конференции кои не земаат предвид, како што наведуваат, „реалност на теренот“.

Очигледно, самиот факт што конференцијата се нарекува „мирна“ може да му послужи на Зеленски после неа да каже дека значителен дел од светот е заинтересиран за мир, додека Русија, бидејќи не учествува, очигледно не е. 

Добро ќе послужи да се испечатат корици кои сакаат уште еднаш да нагласат дека Русија е агресорот, но приказната за војна и мир е подлабока од тоа.

За почеток, вреди да се потсетиме на планот на Зеленски од 2022 година, планот врз основа на кој се организира оваа дводневна конференција. 

Неговиот план, во 10 точки, се сведува на тоа дека Русија ќе мора целосно да се повлече воено од Украина и тогаш ќе дојде мир. 

Со други зборови, Зеленски очекува Русија да го признае поразот во нејзината агресивна војна и покрај фактот што руските сили напредуваат и окупираат поголеми и поголеми делови од Украина. 

Ваквиот став во овој момент, а тоа всушност важи цело време откако Зеленски првично го презентираше својот план, е сосема нереален. 

Сосема поинаква работа ќе беше да беше успешна минатогодишната голема украинска контраофанзива, но не беше, згора на тоа, целосно пропадна и оттогаш Русите само напредуваа.

И покрај ова, Зеленски не отстапува од својата позиција, а нема да отстапи се додека ја има силната поддршка од неговите западни сојузници.

Да ги погледнеме накратко неговите 10 поенти.

1. Радијација и нуклеарна безбедност, со фокус на повторно воспоставување безбедност околу најголемата европска нуклеарна централа Запорожје, која сега е под руска окупација.

2. Безбедност на храната, вклучувајќи заштита и осигурување на извозот на жито од Украина во најсиромашните земји во светот.

3. Енергетска безбедност, со акцент на ограничување на цените на руските енергетски ресурси, како и помагање на Украина да ја обнови својата енергетска инфраструктура, од која половина беше оштетена од руските напади.

4. Ослободување на сите затвореници и прогонети, вклучително и воени затвореници и деца депортирани во Русија.

5. Враќање на територијалниот интегритет на Украина и нејзино повторно потврдување од страна на Русија во согласност со Повелбата на ОН

6. Повлекување на руските војници и прекин на непријателствата, обновување на државните граници на Украина со Русија.

7. Правда, вклучително и формирање на специјален суд за гонење на руските воени злосторства.

8. Спречување на екоцид, потреба од заштита на животната средина, со акцент на деминирање и реставрација на пречистителни станици.

9. Спречување на ескалација на конфликти и градење на безбедносна архитектура во евроатлантската област, вклучително и гаранции за Украина.

10. Потврда за крајот на војната, вклучително и документ потпишан од инволвираните страни.

Десетте точки беа напишани како од перспектива на апсолутниот воен победник, единственото нешто што недостасува се воените репарации што Русија би ги платила на Украина.

Можеме да повториме уште еднаш - ако Украина успееше да и нанесе тешки порази и удари на руската армија, овие 10 точки може да се земат предвид. Во таков случај би се очекувало на ваква конференција да присуствува и Русија. Ова звучи како нешто од паралелна реалност.

Украина е во егзистенцијална опасност бидејќи Русија систематски ја уништува нејзината енергетска инфраструктура, а следната зима би можела да биде најтешка за неа досега. 

Понатаму, на украинската армија и е сè потешко да најде војници, регрутирајќи и затвореници - Русија го прави истото, но не затоа што мора, туку затоа што сака паралелно да води војна и да одржува чувство на „нормалност“ во земјата, всушност оваа амбиција, која можеби нема да може да трае уште долго, е суштинската рамка на она што Путин го нарекува „специјална воена операција“, да се води војна без да се чувствува дека земјата е целосно во војна. 

Тоа не е случај во Украина. Украина е целосно во војна и почнува да ѝ недостасува работна сила за понатамошно војување.

Згора на сето тоа, Украина се соочува со крајно неизвесна политичка ситуација на Запад. 

Можност за промена на власта има во голем број земји кои моментално се за тоа, пред се во САД. 

Од друга страна, Русија нема такви проблеми, барем не на такво ниво - може да ја изгуби поддршката од Ерменија, но тоа нема значително да влијае на неа, но нема да ја изгуби поддршката од Кина, која е од суштинско значење и важност за тоа.

Значи, има доста причини зошто 10-те точки на претседателот Зеленски се крајно нереални во оваа ситуација.

Сепак, дводневната конференција во Швајцарија почнува денес и тешко е да се види дека за време на неа ќе се разговара за нешто ново. 

Тогаш тоа во суштина ќе биде само уште еден собир на кој ќе се ветуваат повеќе пари и оружје за Украина, исто како и другите слични собири, на пример завчерашниот состанок на Г7 во Италија.

Швајцарската претседателка Виола Амхерд рече дека самитот е „прв чекор“ кон воспоставување на траен мир. Се вели дека целта е да се „охрабри глобалниот дијалог за да се подобрат изгледите за идно преговарачко решение“.

Што воопшто значи тоа? 

Ова се празни дипломатски фрази, но и уште една потврда дека главната цел на оваа конференција е да му покаже на светот дека Украина има бројни сојузници. 

Јасно е дека не сите земји што ќе учествуваат се нужно украински сојузници, згора на тоа, многу се неутрални или на друг начин рамнодушни кон војната во Украина. 

Всушност, самата конференција е затоа во извесна смисла „маркетиншки трик“ - Зеленски ќе се фотографира пред голем број светски лидери и пратеници и ќе каже дека „светот е со Украина“, што во пракса можеби нема да биде случај воопшто.

Околу половина од учесниците се надвор од Европа, вклучително и земји како Тајланд, Чиле... Сепак, некои големи и влијателни земји се уште немаат потврдено дали воопшто ќе учествуваат, а меѓу нив се Бразил, Јужна Африка, Турција... 

Понатаму, важен детал ќе биде во кое својство ќе учествуваат државите. 

На пример, Индија, која задржа неутрален став кон Русија и продолжува интензивно да тргува со неа, го потврди своето учество, но не и кој ќе ја претставува. Речиси е сигурно дека тоа нема да биде премиерот Моди.

Киев, од друга страна, многу се трудеше да ја доведе Кина на самитот во Швајцарија, по можност самиот Си Џинпинг, но тие би се согласиле со секого. 

Меѓутоа, таа голема дипломатска амбиција пропадна кога на крајот на минатиот месец Кина потврди дека нема да учествува. Потврда дека нема да учествуваат испратија и некои други влијателни земји како Саудиска Арабија и Пакистан.

Од американска страна, во Швајцарија пристигнува потпретседателката Камала Харис, која всушност е прилично маргинален политички актер во актуелната администрација.

Зеленски во Швајцарија ќе се опкружи со препознатливи сојузници и ќе го повтори својот став дека нема да се откаже од точките од неговиот план. 

Ова му помага да обезбеди повеќе пари и оружје, но е и подготовка за можноста Трамп да се врати на власт. 

Но, што се однесува до чекорите кон вистински мир, оваа конференција многу веројатно ќе се покаже како целосно неадекватна.

(Вечер.мк <a href="https://www.advance.hr/tekst/analiza-ukrajinska-mirovna-konferencija-u-svicarskoj-i-planovi-iz-paralelne-stvarnosti-kao-geopoliticki-marketinski-trik-koji-nije-uspio/">ВИА)</a>

Украинската мировна конференција и планови од паралелна реалност како геополитички маркетиншки трик кој НЕ УСПЕВА